فرایند تجاری سازی محصول و گام‌های آن را بهتر بشناسید

تجاری‌سازی محصول شامل فرآیندهای آماده‌سازی، بازاریابی و فروش محصولات نوآورانه است. این مراحل شامل تحلیل بازار، ایجاد استراتژی‌های بازاریابی، ترویج محصول و مدیریت کانال‌های توزیع برای دستیابی به سهم بازار و سودآوری است.

فهرست محتوا:

تجاری سازی محصول
گام‌های تجاری سازی محصول
موانع تجاری سازی محصول
مدل‌های تجاری سازی

 

تجاری سازی محصول به طور کلی به معنای استفاده از روش‌ها و یا راهکارهای فناورانه به منظور دستیابی به سود بیشتر است. در فرایند تحلیل و توسعه کسب‌ و کار به روش‌های فناورانه نیاز داریم تا به سود مورد نظر خود هم دست پیدا کنیم. برای این کار باید به تجاری سازی  و یا توسعه و مدیریت محصولات دست زد و مطابق با آن فناوری‌های نو را به محصولات موفق تجاری تبدیل کرد. تجاری سازی یک محصول در برگیرنده اقدامات متنوعی بوده و فعالیت‌هایی از قبیل: ارزیابی بازار، طراحی محصول، مهندسی تولید، بازاریابی و .... را در بر می‌گیرد. در این مقاله قصد داریم به ارائه مطالبی در این زمینه بپردازیم تا شما فرایند تجاری سازی محصول و گام‌های آن را بهتر بشناسید.

تجاری سازی محصول

 

به طور کلی می‌توان تجاری سازی را فرایند و یا روندی دانست که طی آن ایده‌ها و یا اختراعات به محصولاتی قابل عرضه در بازار تبدیل خواهند شد. به همین دلیل پیامد و نتیجه این اقدامات، ایجاد شغل و تولید ثروت و سود است. این فرایند با یک طرح و یا ایده آغاز شده و پس از آن به پردازش آن ایده اقدام می‌گردد. تا در نهایت به توسعه محصول و یا تولید کالا و یا خدمتی منجر گردد که فناورانه است. در پایان این فرایند نیز به فروش کالا اقدام می‌شود و یا خدماتی در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرند. تجاری سازی محصول در زبان لاتین خود را به شکل Product Commercialization نشان می‌دهد.

 

گام‌های تجاری سازی محصول

 

بسیاری از افراد گمان می‌کنند همین که ایده‌ای تازه و نو در ذهن داشته باشند و یا به تصویری کلی در زمینه یک محصول جدید دست پیدا کنند، برای آن‌ها کافی است و آن‌ها را با سودی قابل ملاحظه مواجه خواهد کرد. در صورتی‌ که این گمان صحیح نیست و باید پس از شکل گیری یک ایده و یا طرح به این اطمینان دست پیدا کنید که این ایده از امکان تجاری سازی برخوردار بوده و می‌تواند با قدرت به بازار رقابت وارد شود. این افراد اگر به گام‌های تجاری سازی یک محصول توجه داشته باشند به این اطمینان دست پیدا خواهند کرد. به همین دلیل در ادامه این مقاله به معرفی و شرح مراحل تجاری سازی محصولات خواهیم پرداخت.

گام اول: تست ایده و آزمایش آن

در اولین گام تجاری سازی، باید ایده خود را به طور کامل بررسی کرده و آن را به صورت دقیق آزمایش کنید. پس باید چند نمونه اولیه از محصول خود داشته باشید. بنابراین سعی کنید به ساخت یک نمونه مقدماتی از محصول خود دست بزنید و در واقع ایده خود را به محصول تبدیل نمایید. پس‌ از آن باید نمونه ساخته شده اولیه را در اختیار یک مشتری قرار دهید تا وی ایرادات و یا اشکالات موجود در محصول را شناسایی کند. پس از آن سعی خود را به کار گیرید تا ایرادات موجود در محصول خود را برطرف سازید.

 

گام دوم: مستندسازی ایده

در این مرحله باید ایده و طرح خود را به ثبت برسانید. پس به مراجع رسمی مراجعه کرده و گام‌هایی را پشت سر بگذارید تا اختراع و ایده شما ثبت شود. پیش‌ از اقدام به این کار باید تمامی اطلاعات مربوط به کسب‌ و کار از قبیل برند، لوگو، میزان نوآوری و ...آن‌ بررسی شده و عدم تخطی از قوانین نیز ارزیابی شود. در برگه ثبت اختراع شما باید عنوان ایده موجود باشد و یا خلاصه‌ای از اختراعتان در آن به چشم بخورد. نام اختراع و نام صاحب ایده، تاریخ انتشار و کدهای اقتصادی و تجاری آن نیز باید در این برگه موجود باشد. همچنین لازم است عملکرد فنی محصول شرح داده شده و نیاز و یا مساله‌ای که با استفاده از این محصول برطرف شده و یا تامین می‌گردد توضیح داده شود.

 

گام سوم: ارزیابی بازار محصول
پس از پشت سر گذاشتن دو مرحله قبلی به سومین گام تجاری سازی یک محصول خواهید رسید. برای بررسی و ارزیابی بازار محصول باید مطمئن شوید که شما می‌توانید در این بازار به موفقیت دست پیدا کنید. برای کسب موفقیت در این بازار باید در ابتدا میزان دسترسی خود را به مشتریان مشخص سازید. از سوی دیگر لازم است مشتریان هدف خود را به طور دقیق و کامل شناسایی کنید. کار دیگری که باید از انجام دقیق آن مطمئن شوید، این است که مشتریان هدف از وجود محصول شما آگاه شوند. همچنین باید این آمادگی را داشته باشید که برخی از ارزش‌های تازه را به محصول خود اضافه کنید و آن را کاملتر سازید. مساله دیگری که باید از آن مطمئن شوید این است که آیا بازار مورد نظرتان، ارزش ورود محصول شما را دارد یا خیر‌. همچنین باید بدانید که چه تعدادی از مصرف کنندگان محصول شما را مورد استفاده قرار خواهند داد و یا چه تعدادی از آن‌ها در حال حاضر از کالاهای مشابه با محصول شما استفاده می‌کنند. لازم است به این سوال هم پاسخ دهید که میزان مصرف افراد از کالای شما تا چه اندازه بوده و قیمت آن چقدر است. حتی باید سود مورد نیاز خود را هم پیش بینی کنید.

 

گام چهارم: تامین منابع مالی و فنی
یکی از مهم‌ترین گام‌های تجاری سازی محصولات، مرحله تامین منابع مالی و فنی مورد نیاز است. پس باید تمامی منابع، تجهیرات، سرمایه و ... مورد نیاز برای اجرایی شدن طرح را در نظر بگیرید و از سوی دیگر راهکارهای مورد نظر خود برای تامین این نیازها را نیز مطرح کنید. در حالت معمول طرح‌ها و یا ایده‌های نیازمند به سرمایه کمتر، امکان بیشتری برای کسب موفقیت و جلب توجه و نظر سرمایه‌گذاران دارند. همچنین هرچه پیش بینی‌های شما دقت بالاتری داشته باشند، این امکان را به دست خواهید آورد که حمایت مالی سرمایه‌‌گذاران بیشتری را به خود جلب سازید.

 

گام پنجم: کسب مجوزهای مورد نیاز و آغاز به کار
گام پنجم تجاری سازی یک محصول که در واقع آخرین گام این کار است، مرحله‌ای است که شما باید در آن تمامی مجوزهای مورد نیاز را دریافت کنید. پس از کسب این مجوزها می‌توانید فعالیت خود را آغاز کرده و کالای تولید شده را به بازار معرفی و عرضه نمایید.

 

موانع تجاری سازی محصول

 

موانع تجاری سازی و یا چالش‌های موجود در این بخش را می‌توان در چند مورد اصلی خلاصه کرد. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها و موانع قواعد و یا مقررات هستند. برخی از مسائل سیاسی و یا اقتصادی نیز به چالش‌های پیش روی افراد صاحب ایده برای تجاری سازی محصولات تبدیل شده‌اند. برخی از مسائل موجود در حوزه فرهنگ و یا حتی مسائل تکنولوژیکی نیز به دامن زدن به این چالش‌ها کمک کرده‌اند. مسائل مالی و یا بازاریابی را نیز می‌توان از دیگر موانع موجود بر سر راه تجاری سازی یک محصول به شمار آورد. اندازه بازار، منایع انسانی، ساختارهای سازمانی و ...نیز از جمله موانع تجاری سازی محسوب می‌شوند.

مدل‌های تجاری سازی

 

فرایندهای تجاری سازی به طور کلی سه مدل اصلی را در برگرفته و شامل مدل زنجیره ارزش، مدل گلد اسمیت و مدل رورک هستند. در ادامه به شرح مختصر این مدل‌ها خواهیم پرداخت.

 

مدل زنجیره ارزش

این مدل را می‌توان زنجیره‌ای به شمار آورد که از ایجاد یک مفهوم و یا ایده که نتیجه تحقیق و پژوهش است آغاز شده و در نهایت و پایان کار، به توسعه محصول و فروش آن منتج می‌گردد. مطابق با این مدل، برای اینکه بتوانید به سرمایه و سود مورد نظر خود دست پیدا کنید باید تمامی حلقه‌های این زنجیره از توانایی و قدرت کافی برخوردار باشند. از سوی دیگر پشت سر گذاشتن تمامی این مراحل ضرورت اساسی دارد. این مراحل عبارتند از: ایجاد مفهوم، تعریف محصول، طراحی محصول، تولید محصول، فروش محصولات و خدمات پس از فروش آن‌ها.

 

مدل گلد اسمیت

در مدل گلد اسمیت، سعی بر این است که تمامی عناصر فنی، بازار، کسب و کار در یک ماتریس واقع شده و تمامی فعالیت‌ها به صورت همزمان و به هم پیوسته انجام شوند.  
این مدل تمامی این فرایند را از تولید ایده تا شکل گیری محصول، خلق و تولید و راه‌اندازی آن تحت پوشش قرار می‌دهد. این مراحل را می‌توان در سه فاز مفهوم، توسعه و تجاری سازی طبقه بندی کرد.

 

مدل رورک

این مدل توسط فردی به نام رورک ارائه شد. مطابق با این مدل می‌توان فرایند تجاری سازی یک محصول را به سه فاز اصلی دسته بندی کرد. این فازها عبارتند از: نوآوری، کارآفرینی و فاز مدیریتی. در فاز نوآوری به تعریف محصولات و تبدیل آن‌ها به نمونه‌های مهندسی شده اقدام می‌گردد. 
در فاز کارآفرینی، نمونه اولیه برای تولید شکل می‌گیرد و در فاز مدیریتی نیز به تولید نهایی کالا دست زده می‌شود تا فرایند نفوذ به بازار اصلی صورت پذیرد. در هر کدام از این فازها باید اقدامات خاصی صورت پذیرد. به همین دليل هر کدام از فازها نیز برای خود چند مرحله جداگانه دارند. این مراحل عبارتند از: مرحله فنی، مرحله بازاریابی و مرحله کسب و کار. در واقع می‌توان گفت این مدل اصلاح شده و یا شکل تغییر و تبدیل یافته مدل تجاری سازی گلد اسمیت است.